Lắng nghe và tin tưởng giới trẻ

Ngày 2.4.2019, Tòa Thánh đã công bố tông huấn Christus vivit (Ðức Kitô đang sống) của Ðức Giáo Hoàng, đúc kết từ thành quả làm việc của kỳ Thượng Hội đồng Giám mục về giới trẻ vào tháng 10.2018. Văn bản này đã được ngài ký vào lễ Truyền tin - 25.3 tại Ðền thánh Ðức Bà Loreto (Ý).

Bản tông huấn gồm 9 chương và 299 đoạn là lời mời gọi giới trẻ đồng hành cùng Giáo hội trong hành trình gieo hạt giống Tin Mừng, và cũng là lời nhắn nhủ Giáo hội hãy mở lòng, đừng ngại những thay đổi được khơi nguồn từ sức sống của tuổi trẻ.

Hiện tại của Thiên Chúa

Ðức Phanxicô cảnh báo về xu hướng muốn đồng thể hóa giới trẻ, triệt tiêu những nét riêng và sự khác biệt vốn xuất phát từ những nền tảng văn hóa, xã hội, gia đình khác nhau, biến họ thành những người dễ dàng bị thao túng, “như được sản xuất hàng loạt”, ai cũng giống ai. Ngược lại, “các con đừng để thế giới phải mất đi những giá trị mà chỉ riêng mình có thể mang lại, vì mỗi người là duy nhất”. Christus vivit nhấn mạnh giới trẻ là “hiện tại của Thiên Chúa” và tuổi trẻ là “khoảng thời gian của mơ ước và chọn lựa”, để “sống và trải nghiệm”.

Ðức Thánh Cha đề cập một chủ đề mà ngài rất quan tâm là sự kết nối giữa các thế hệ, mời gọi các bạn trẻ lắng nghe thế hệ đi trước. “Nếu có ai đó đưa ra một đề nghị và bảo các con hãy lãng quên lịch sử, hãy bác bỏ kinh nghiệm của những người lớn tuổi hơn, hãy coi thường quá khứ và chỉ nhìn về tương lai mà họ hứa hẹn. Phải chăng họ đang gài bẫy với lời đề nghị đó để các con chỉ làm theo những gì mà họ nói?”. Ngài cũng nhắc nhở thanh niên đừng bị rơi vào tình trạng “quá tự mãn về tuổi trẻ và cho rằng những gì không trẻ trung đều tồi tệ và lỗi thời”. Tuy nhiên, lắng nghe người từng trải hơn không có nghĩa là phải đồng ý với họ hoàn toàn hay phải ủng hộ mọi điều mà họ làm.

Ðừng để Giáo hội thành viện bảo tàng

Ðức Giáo Hoàng giảng giải về ơn gọi, một trong những chủ đề chính của kỳ Thượng Hội đồng hồi tháng 10.2018, như “lời mời gọi của Chúa” để các bạn trẻ nối tình bằng hữu với Người và sẵn sàng cho sứ vụ thừa sai. Ngài phân tích những ơn gọi khác nhau: trong hôn nhân, trong công việc, và ơn gọi cho đời sống thánh hiến. “Vì sao lại loại trừ? Hãy cứ tin chắc rằng nếu con nhận ra lời mời gọi của Chúa và làm theo thì con sẽ được toại nguyện”, Ðức Phanxicô lưu ý khi bàn về nhiều con đường để đào sâu việc phân định ơn gọi trong Giáo hội.

Trong tông huấn, giữa những lời huấn dụ cho thanh thiếu niên, Ðức Thánh Cha cũng kêu mời Giáo hội đừng ngại để cho giới trẻ thúc đẩy mình, tránh trở thành “một Giáo hội trong thế phòng thủ, đánh mất sự khiêm nhường, không còn chịu lắng nghe, không để người khác chất vấn, để mất đi thế hệ trẻ và trở nên một viện bảo tàng”. Giáo hội cần nhìn nhận quan điểm, thậm chí cả những chỉ trích của giới trẻ, đừng nên “im lặng, rụt rè, hay luôn luôn tỏ ra sừng sộ với hai hoặc ba chủ đề làm cho mình bị ám ảnh”. Khác với “một Giáo hội quá e ngại, quá khuôn khổ”, “một Giáo hội sống động” sẽ lưu ý đến những yêu cầu chính đáng như của những phụ nữ mong mỏi được đối xử bình đẳng và công bằng hơn.

Giới trẻ mời gọi giới trẻ

Theo Ðức Phanxicô, để giới trẻ tham gia nhiều hơn vào đời sống của Giáo hội thì trước hết cần phải tin tưởng vào khả năng của họ và giúp họ tự tin vào khả năng đó. “Ðiều quan trọng nhất là mỗi bạn trẻ có thể thốt ra lời loan báo đầu tiên trên mảnh đất màu mỡ là trái tim của một bạn trẻ khác”. Ngài nhấn mạnh vai trò của họ trong việc rao giảng đức tin “bằng ngôn ngữ của giới trẻ ngày nay”. Ðức Thánh Cha nêu ví dụ về một số nơi vẫn xảy ra tình trạng sau khi thanh thiếu niên được gợi mở để tìm hiểu về Chúa thì thường được cho học những “khóa đào tạo” với nội dung quá giáo điều, hầu như hoàn toàn chỉ về đạo đức và ý hướng. “Kết quả là nhiều bạn trẻ cảm thấy chán, mất đi ngọn lửa nhiệt thành để tìm gặp và đi theo Chúa, bỏ dở chặng đường, trở nên buồn chán và tiêu cực”.

Ngài nhắc đến “một số cộng đoàn Công giáo vì sợ sự thay đổi nên không thể chấp nhận mạo hiểm và thu mình lại trước mọi nguy cơ - có thật hay chỉ là tưởng tượng - mà sự thay đổi có thể dẫn đến” nên đã trở thành những “pháo đài” để tự vệ trước mọi sai sót “từ bên ngoài”. Ngài nhìn nhận nhiều thanh thiếu niên vẫn còn đang chịu đựng những nỗi đau giằng xé, “nỗi đau ấy như tát vào chúng ta”. Ðức Phanxicô tin tưởng giới trẻ có thể hành động để chống lại “đám mây đen này” bằng khả năng đổi mới, gắn kết, mơ ước những điều mới mẻ và sáng tạo.

Ðức Thánh Cha vẫn giữ tinh thần lạc quan xuyên suốt tông huấnChristus vivit:“Mỗi bạn trẻ là một lời hứa bền bỉ cho cuộc sống”. Và ngài tặng họ ba chân lý để luôn giữ được niềm hy vọng:“Chúa yêu thương con”;“Chúa cứu giúp con”và“Ngài đang sống”.